معرفی ۱۰ بازی های قدیمی و سنتی جذاب
معرفی ۱۰ بازی های قدیمی و سنتی جذاب
بازی های قدیمی و سنتی از جمله بازی های هستند که یکایک ما با آن خاطره داریم و حتی در سنین بالا که برسیم برای نوه هایمان یا در جمع دوستان از آن یاد می کنیم.
ایران از جمله و مهمترین کشور در زمینه سرگرمی کودکان بازی های سنتی دارد که معمولا در هیچ کجای جهان شادابی بازی های کودکانه را به اندازه ایران زمین نخواهید دید.
در بین اقوام ایرانی بازی های سنتی گاها تفاوت هایی دارد و گاها اشتراک هایی در این زمینه مشاهده شده است. در ادامه به چند بازی سنتی و قدیمی میپردازیم.
۱-آموزش بازی سنتی گرگم و گله می برم
شرکت کنندگان این بازی باید بیشتر از ۴ نفر باشند. از بین آن ها یکی گرگ می شود و دیگری چوپان. همه ی کودکان پشت چوپان، کمر یکدیگر را می‌گیرند. هرچه تعداد بچه ها بیشتر باشد، بازی هیجان‌انگیزتر می‌شود. گرگ روبه روی چوپان و گله‌ای که پشت سرش است، می ایستد و می‌خواند: گرگم و گله می‌برم. گوسفندان هم می‌خوانند: چوپون دارم نمی‌ذارم.
ـــ گـــرگ دنـدان نشتـان می‌دهـد و می گویـد: کـارد مـن تیـزتـره، لقمـه ی مـن لـذیـذتـره.
ــــ خــونــه ی خــالــه از کــدوـم وره؟
ــــــ از ایـــن ور و ا ز اون و ره.
گوسفندان شروع می‌کنند به راست و چپ حرکت کردن. گرگ هم همین‌کار را می کند. تا یکی از کودکان را که نتوانسته در حرکت با دیگران هماهنگ شود، می‌گیرد. او جزو دسته ی گرگ می‌شود،کمر گرگ را می‌گیرد و به جدا کردن گوسفندان از گله کمک میکند و با او شعر می‌خواند.
این بازی یک سرگرمی پرشور و نشاط است و مشارکت و کار گروهی را به کودکان می‌آموزد. بازنده ندارد و هر دو گروه برنده‌اند.
۲-آموزش بازی سنتی ارهنگ ارهنگ اسب چه رنگ؟
نوعی بازی محلی بوده که از قدیم در بین نوجوانان رواج داشته بازیکنان شامل دو گروه ۵ نفره بوده و یکی از افراد گروه نقش اُستا را اجرا میکند. گروه اول می گوید ارهنـــگ ارهنــــگ .
گــروه دوم می گویـد اسب چه رنگ ؟ گـروه اول اسبی را با مشخصات خاص نام می برد .
گــــروه دوم در پاسخ می گوید بزن و برو چکار داری از اینجا بازی شروع می شود. دو اُستا با هم در یکجا ایستاده و به نظاره دو گروه می‌نشینند گروه اول که پاسخ درست داده با شلاق گروه دوم را تعقیب می کند. بازی تا زمانی ادامه می یابد که دو استا با هم اعلام کنند سیه جو با این عم کاربرعکس می شود و گروه دوم به تعقیب گروه دوم می پردازد. این تعقیب و گریز تا زمانی دامه می یابد که فردی دستگیر شود در این هنگام دستگیر شده را به محل دو استا برده و آن فرد بازنده اعلام می شود و از دوربازی اخراج می‌شود.
۳-آموزش بازی سنتی رنگها
نام دیگر این بازی احتمالا «حساب گرجه فرنگی»! است. ابتدا یک نفر به اصطلاح گرگ می‌شود. سپس گرگ و سایر بازیکنان شعری نظیر این شعر را می‌خوانند.
گرگ”حساب گرجه فرنگی
سایرین:به چه رنگی
گرگ:به رنگ طوسی
و بقیه بازی شبیه بازی بالا بلندی است با این تفاوت که بازیکن فقط وقتی در مصوونیت هستند که شیئی به همان رنگ را در دست داشته باشند.
معرفی ۱۰ بازی های قدیمی و سنتی جذاب
۴-بازی منچ
منچ یکی از بازی های قدیمی آلمانی است که از سال ۱۹۱۴ میلادی تا الان توانسته محبوبیت زیادی در بین مردم ایران و جهان پیدا کند. این بازی برای اولین بار توسط فرد آلمانی به نام یوزف فریدریش اشمیت ساخته شد. نام اصلی بازی به زبان آلمانی Mensch ärgere Dich nicht است.
قوانین بازی منچ که هر کسی نمی‌داند!
- در این بازی باید حتما عدد ۶ بیاورید تا بتوانید یکی از مهره‌های خود را وارد بازی کنید.
- سپس یک بار دیگر تاس بیندازید و رو به جلو حرکت کنید.
- در هر خانه تنها یک مهره قرار می‌گیرید. پس اگر بازیکنی وارد این خانه شود، میتواند مهره شما را بزند و مهره خودش در این خانه بماند.
- در صورتی که مهره شما از بازی حذف شد، مجددا باید عدد ۶ بیاورید تا بتوانید وارد بازی شوید و روند قبل را طی کنید.
۵-بازی اسم و فامیل
اسم و فامیل یکی دیگر از بازی های سنتی ایرانی است که طرفداران زیادی دارد. برای انجام این بازی حداقل به ۲ نفر نیاز دارید. کسی در این بازی برنده می‌شود که سرعت‌العمل و اطلاعات عمومی خوبی داشته باشد. چند تا قانون کلی برای انجام این بازی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
برای انجام این بازی نیاز است مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
ابتدا یک کاغذ و خودکار یا مداد به تمام بازیکنان بدهید.
باید یک جدول که شامل اسم، فامیل، میوه، غذا، ماشین، حیوان، رنگ، اشیا و امتیاز است را بکشید.
سپس یکی از بازیکنان یک حرف الفبا را بلند اعلام میکند.
بازی زمانی تمام می‌شود که یکی از بازیکنان استپ بگوید.
بعد از اتمام مرحله زمان شمارش امتیاز‌ها است.
کسی که بتواند تمام ستون‌های جدول را به درستی پر کند، برنده بازی است.
قوانین بازی اسم و فامیل را بشناسید!
اگر بازیکنی یک ستون را ننوشته باشد یا کلمه اشتباهی را نوشته باشد، صفر امتیاز می‌گیرد و سایر بازیکنان ۲۰ امتیاز می‌گیرند.
اگر تمام بازیکنان یا حداقل ۲ نفر یک کلمه یکسان را نوشته باشند، ۵ امتیاز می‌گیرند.
موضوعات بازی انتخابی هستند و حتما لازم نیست از همه استفاده شود.
۶-بازی هفت سنگ
بازی هفت سنگ یکی دیگر از بازی های سنتی ایرانی است که به صورت گروهی انجام می‌شود. در ابتدای بازی تمام بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. هدف از انجام این بازی انداختن سنگ‌ها روی زمین است. در بازی نوستالوژیک هفت سنگ باید سرعت‌العمل بالایی داشته باشید و هم‌چنین با انجام کار گروهی برنده بازی خواهید شد.
روش انجام بازی هفت سنگ به این صورت است که:
ابتدا ۷ سنگ را از بزرگ به کوچک روی هم می‌چیند.
یکی از گروه‌ها در فاصله کوتاهی از هفت سنگ می‌ایستد و تلاش میکند تا تمام سنگ‌ها را روی زمین بیندازد
اگر بازیکنان گروه اول نتوانند تمام سنگ‌ها را روی زمین بیندازند باید جایشان را با گروه دوم عوض کنند.
در غیر این صورت بازیکنان گروه دوم با توپ به دنبال بازیکنان دسته اول می‌دوند و تلاش می‌کنند تا آنها را از بازی حذف کنند.
۷-استخوان مهتاب
در این بازی دو گروه ۵ نفره هستند . گروه اول استخوانی را پرتاب میکند و گروه دوم باید آن را پیدا کند . اگر گروه دوم پیدا نکردند باید گروه اول را به پشت سوار کنند و در کوچه های روستا به همین حالت حرکت کنند تا به درب خانهای رفته و در زده واز صاحب خانه می پرسند سواره بر سواره یا پیاده بر سواره ؟ اگر گفت: سواره بر سواره بر پشت سواری ادامه می دهند و اگر گفت: پیاده بر سواره جای گروه عوض می شود.
۸-ریگک
نه ریگک شبیه سه ریگک است. با این تفاوت‌ها:
شکل کشیده شده عبارت از سه مربع تو در تو هستند که چهار خط میان اضلاع شان را به هم وصل کرده و در مجموع ۲۴ نقطه بوجود آمده‌است.
هر بازیکن دارای ۹ ریگ است
پس از چیده شدن مهره‌ها هر مهره فقط میتواند به خانه‌های آزاد مجاور خود برود. (با توجه به شکل گراف گونه به گره‌های مجاور خود)
در صورتی که بازیکنی بتواند یک قطار (یک ردیف سه تایی از ریگ‌هایش) درست کند حریف باید یک ریگ از ریگ‌های خود را از میدان خارج کند. اگر در جریان اول بازی باشد که ریگ‌ها کامل گذاشته نشده‌اند باشد یکی از ریگ‌های بیرونی و اگر در جریان بازی باشد یک از ریگ‌ها به انتخاب خودش.
در صورتی که ریگ‌های یک بازیکن به ۳ ریگ رسید شرط حرکت در نقطه‌های مجاور را ندارد و به هر خانهای میتواند برود. در این وضعیت اگر بازیکن دیگر یک قطار درست کرد بازیکن اول که دیگر با داشتن دو ریگ نمیتواند هیچ قطاری درست کند بازنده مسابقه خواهد شد و بازی به پایان می‌رسد.
۹-پانتومیم
این بازی با تعداد نفراتی بیش از چهار نفر قابل انجام است. بدین صورت که پس از یارکشی نفرات به دو تیم تقسیم می شوند. یکی از تیمها طراح معما و دیگری حدس زننده و بازیگر پانتومیم می باشد.
از تیم ۱ یک نفر داوطلب ِاجرا شده و موضوع پانتومیم که می تواند مشتمل بر چند کلمه باشد، در گوش وی توسط یکی از اعضای تیم ۲ نجوا می شود. نکته اینکه نفرات تیم ۲ قبلاً طی مشورت با هم بر سر موضوع پانتومیم به توافق رسیده اند. نفر داوطلب تیم ۱ با زبان ایما و ادا و اشاره (زبان ناشنوایان) یا حرکاتی که نشانگر موضوع باشند، سعی در رساندن مطلب به هم تیمی های خود می نماید.
معرفی ۱۰ بازی های قدیمی و سنتی جذاب
آنقدر که ایشان موفق به گفتن آن کلمه یا جمله گردند. از زیباییهای این بازی طرح موضوعات مفهومی و انتزاعی است که وجود خارجی و فیزیکی نداشته و فرد داوطلب با هنر به کارگیری ادا و اشارات سعی در فهماندن آن و بیان آن توسط هم تیمی های خود می نماید. هر چه تعداد افراد بیشتر باشد، انجام بازی لذت بیشتری بدست خواهد داد.
۱۰-قایم باشک یا موشک
(به فارسی افغانستان: چشم گیرک)، قایم موشک هم گفته می‌شود. این بازی معمولا در محیط‌های باز بازی می‌شود و تعداد شرکت کنندگان در آن نامحدود است.
روش بازی به این صورت است که بر حسب قرعه یکی از شرکت کنندگان گرگ می‌شود، در یک محل ثابت می‌ایستد و چشمهایش را می‌بندد (به اصطلاح چشم می‌گذارد) و تا یک عدد مثل ۱۰۰ یا ۵۰ می‌شمارد. در طول این مدت سایر شرکت کنندگان باید در محلی خود را مخفی کنند به طوری که گرگ نتواند آنها را ببیند. پس از پایان شمارش، گرگ چشمهایش را باز میکند و سعی میکند دیگران را پیدا کند.
در صورتی که گرگ هر یک از شرکت کنندگان را ببیند باید نام او را بلند صدا کند و با اعلام محل اختفای او کلمه سُک سُک را به زبان آورد. برای گفتن کلمه سک سک گرگ باید در محلی که چشم گذاشته بوده قرار گرفته باشد.
در این حالت فرد شرکت کننده باید از محل خود بیرون بیاید. اگر گرگ نام شرکت کننده یا محل اختفا را اشتباه بگوید شرکت کننده نباید بیرون بیاید و میتواند به بازی ادامه دهد. هر گاه گرگ آنقدر از محل ثابت اولیه اش دور شود که یکی از افراد مخفی شده بتواند خودش را به محل چشم گذاشتن گرگ برساند و کلمه سُک سُک را به زبان آورد، تمام افرادی که گرگ قبل از آن پیدا کرده بود به اصطلاح آزاد می‌شوند. به این ترتیب نفر بعدی که گرگ پیدا کند در مرحله بعد گرگ خواهد شد.
معرفی ۱۰ بازی های قدیمی و سنتی جذاب
بازی به دو صورت پایان می‌یابد. یکی این که گرگ همه افرادی را که مخفی شده‌اند پیدا کند، به این ترتیب نفری که اول از همه گرگ او را پیدا کرده یا نفر اولی که توسط دیگران آزاد نشده در دور بعد گرگ است. حالت دوم این است که نفر آخری که پیدا نشده پیش از گرگ خود را به محل چشم گذاشتن برساند سک سک بگوید.
به این ترتیب تمام نفراتی که گرگ قبلا پیدا کرده بود آزاد می‌شوند و خود گرگ دوباره در مرحله بعد باید چشم بگذارد.
بازی این طور است که: چند نفر جمع می‌شوند و یک نفر را به قید قرعه انتخاب می‌کنند. سپس او چشم می‌گذارد و دیگران قایم می‌شوند و فردی که چشم گذاشته‌است باید مکان قایم شدن افراد را پیدا کند، بلند بگوید و در محل چشم گذاشتن، دست بگذارد و بگوید: «سُک سُک». افرادی که قایم شده‌اند باید زودتر از کسی که چشم گذاشته «سک سک» کنند.
در صورتیکه فرد چشم گذار نتواند هیچ یک از نفرات را سک سک کند، باید بار دیگر چشم گذارد ولی اگر دو نفر را سک سک کند نفر آخری که می‌رسد و سک سک شده‌است باید چشم بگذارد. در صورتی که فرد چشم گذار یک نفر را سک سک کند باز هم او باید چشم گذارد. زمان بازی به دلخواه افراد تنظیم می‌شود. معمولاً مکان‌های شلوغ تر برای بازی بهتر است. نام این بازی در ادبیات انگلیسی Hide-and-seek می‌باشد.
<!--------------------------------!>
<!--------------------------------!>
<!--------------------------------!>
<!--------------------------------!>
